Bugün 14 Kasım ‘Dünya Diyabet Günü

Taraklı Ajans

BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU ‘DİYABET’

Bugün 14 Kasım ‘Dünya Diyabet Günü’ bu nedenle size, bugün şeker hastalığından

bahsetmek istiyorum.

1921 yılında insülini bulan Fredrick Bantig‘in doğum yıl dönümü anısına, Dünya Sağlık

Örgütü(WHO) ve Dünya Diyabet Federasyonu’nu (IDF) tarafından, 14 Kasım tarihini Dünya

Diyabet Günü olarak kutlanılmasına karar verilmiştir. Diyabetin nedenlerini, belirtilerini,

tedavisini ve neden olabileceği diğer sağlık problemlerini halka anlatmak amacıyla, Sağlık

Bakanlığı öncülüğünde çeşitli etkinliklerle Dünya Diyabet Günü ülkemizde de kutlanmaktadır.

Diyabet(şeker hastalığı) ülkemizde sık görülen, eğer kontrol altına alınmazsa ciddi

hastalıkları beraberinde getiren ve kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen halk sağlığı

problemidir. Tedavisi diyabetin türüne göre farklılık göstermektedir.

Diyabet Nedir?

Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen, tam adı Diabetes Mellitus Yununcada şekerli

idrar anlamına gelir. Diyabet, kandaki şeker (glukoz) düzeyini dengeleyen ve pankreastan

salgılanan insülin hormonunun; eksikliğine ve/veya yeterince salgılanmasına rağmen,

vücutta kullanılamaması durumuna bağlı ortaya çıkmaktadır. İnsülin, kandaki şekerin

hücrelerin içine girmesini sağlayarak enerji olarak kullanılabilmesini sağlayar. İnsülin

eksikliğinde/yetersizliğinde hücre içine giremeyen şeker kanda birikerek kan şekeri

yüksekliğine (hiperglisemiye) neden olur.

Diyabet türleri nelerdir?

*Tip 1 Diyabette insülin salgısı hiç yoktur veya çok azdır. Bu nedenle tedavisinde insülin

enjeksiyonu mutlaka kullanılır.

* Tip 2 Diyabette vücutta insülin salgısı yetersizdir. İnsülin salınım bozukluklarının yanında

insülin direnci de vardır. Bu türde genellikle insüline gerek yoktur. Genellikle hastalar,

diyetlerini kontrol ederek, düzenli egzersizle ve ağızdan alınan ilaçlarla ya da insülin

enjeksiyonuyla kan şekerlerini kontrol altına alabilirler. Tip 2 diyabet en yaygın olan türüdür

diyabetin. Orta yaş ve şişman bireylerde yaygın görünmektedir. Ancak artan obezitenin

sonucu olarak genç ve çocuklarda da görülme sıklığı artmaktadır.

*Gestasyonel (Gebelik Diyabeti) Diyabet, daha önceden diyabeti olmayan kadınlarda gebelik

sırasında ortaya çıkan diyabet şeklidir. Çoğu kez gebeliğin son üç ayında (24. Haftadan

sonra) ortaya çıkar ve genellikle doğumdan sonra düzelmektedir.Tüm gebe kadınlara,

gebeliklerinin 24 ile 28. Haftaları arasında OGTT testi yapılmalıdır ve gebeler risk açısından

taranmalıdır.

Diyabet Belirtileri Nelerdir?

*Çok su içme

*Çok sık idrara çıkma

*Gece sık idrara çıkma

*Çok yemek yeme( iştah artışı)

*Ağırlık artışı veya zayıflama

*Ağız kuruluğu

*Bulanık görme

*Kadınlarda genital bölgede kaşıntı

*Halsizlik, yorgunluk

Kimlerde Diyabet Riski Vardır?

*Birinci derece akrabalarında diyabet bulunan kişilerde,

*Kan yağları yüksek olanlarda,

*Yüksek tansiyon hastası olanlar

*Daha önceden gizli diyabet tanısı almış olanlarda,

*Uyku-apne sendromu olan kişilerde,

*Polikistik over sendromu olan kadınlarda,

*Erken yaşta kalp-damar hastalığı başlamış olan kişilerde,

*Şişman olan bireylerde,

*Gebelik diyabeti tanısı almış gebelerde

*Sağlıksız beslenenlerde,

*Hareketsiz yaşayanlarda

Diyabet Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Diyabet tedavisinde amaç kan şekeri yüksekliğini/düşüklüğünü engelleyerek, kan şekerini

düzenli hale ve ideal aralığa getirmektir. Bu süreçte sağlık uzmanlarının desteği çok

önemlidir. Diyabet kronik bir hastalıktır ve onunla yaşamayı öğrenmemiz gerekir.

Tedavisi üç başlıkta toplabilir.

1. Yaşam tarzı değişikliği

*Tıbbi beslenme tedavisi

*Egzersiz

2. Eğitim ve psikososyal destek

3. Farmakolojik tedavi

*İnsülin dışında kan şekerini düzenleyici ilaçlar

*İnsülin

Diyabet tedavisi sağlık uzmanları tarafından hastalara, bireysel olarak verilmelidir ve takibi

sağlanmalıdır.

Diyabetten Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?

*Fazla kilolarınızdan kurtulun ve ideal kilonuzu korumaya çalışın.

*Yeterli ve dengeli beslenmeye özen gösterin.

*Doymuş yağ tüketimini(tereyağ, kuyruk yağı, iç yağı gibi) sınırlandırın.

* Tuz alımınızı azaltın.

*Basit karbonhidrat dediğimiz şeker ve şeker içeren besinlerin tüketmekten uzak durun.

*Sıvı tüketiminizi artırın. Günlük 8-10 bardak su tüketmeye çalışın.

* Fiziksel olarak aktif olmaya çalışın. Mesela haftada 5 gün, 30 dakika düzenli tempolu

yürüyüş yapabilirsiniz.

*Öğünlerinizde salataya ve sebze yemeklerini tüketmeye özen gösterin. Günlük 5 porsiyon

sebze ve meyve tüketin.

*Ekmek çeşidi olarak kepekli, çavdar veya tam tahılı tercih edin.

*Sigara ve alkolden uzak durun